Voor mij als technisch productontwikkelaar is het een uitdaging om ervoor te zorgen dat elk onderdeel van een deur optimaal bijdraagt aan de totale prestaties van de deurset. Of het nou gaat om gebruiksgemak, veiligheid of de wettelijke eisen. In veel gevallen valt of staat die prestatie bij een goede valdorpel. Dit mechanisme sluit de opening tussen de zijkant van de deur en het kozijn, of tussen de onderzijde en de vloer af. De term ‘valdorpel’ is afgeleid van de werking van het mechanisme, waarbij het rubberdeel dat voor de afdichting zorgt, als het ware uit de deur ‘valt’. Hoe dat precies in zijn werk gaat en welke voordelen dat met zich meebrengt, lees je in dit blog.
Hoe werkt een valdorpel?
Het lijkt dan wel alsof de dorpel uit de deur ‘valt’, in werkelijkheid wordt hij door een schaarmechanisme naar beneden gedrukt. Dit werkt als volgt; als de deur wordt gesloten worden één of twee pennen aan de zijkant van de deur ingedrukt, waardoor het rubberen profiel automatisch naar beneden wordt gedrukt. Als de deur vervolgens weer opent, trekt de valdorpel zichzelf in en kan de deur zonder problemen bewogen worden.
Die pennen noemen we ook wel ‘nokken’ en ze kunnen rechthoekig, rond of schuin zijn. Bij een enkelzijdig bediende valdorpel zit er alleen een nok aan de scharnierzijde van de deur. Hierbij komt de valdorpel, over de hele breedte van de deur, in één keer naar beneden op het moment dat de deur dicht gaat. In bepaalde gevallen wordt de nok aan scharnierzijde aangevuld met een nok aan de sluitzijde. Dit noemen we een dubbelzijdig bediende valdorpel. Bij het sluiten van de deur komt dan eerst het deel aan de scharnierkant naar beneden, en pas op het laatste moment wordt ook het gedeelte van de deur aan de sluitzijde afgedicht. Het voordeel van deze techniek is dat er minder snel een sleepweerstand over de vloer ontstaat; de afdichting komt pas volledig naar beneden als de deur in de sluitstijl valt.
Valdorpel opbouw versus valdorpel inbouw
Als we het hebben over valdorpels maken we onderscheid tussen opbouw en inbouw valdorpels. Bij een inbouw valdorpel wordt er een gleuf in het deurblad gefreesd waar de valdorpel in bevestigd wordt. Bij deze inbouwvariant is de valdorpel dus helemaal uit het zicht weggewerkt. Een opbouw valdorpel wordt tegen het deurblad aan gemonteerd, deze blijft dus wel zichtbaar.
De voordelen van een valdorpel
Het belangrijkste doel van een valdorpel is het afdichten van de kier tussen deur en vloer. Omdat de dorpel uit de deur ‘valt’, hoef je dus geen dorpel (drempel) op de vloer te maken. Hierdoor behoudt je een vlakke, doorlopende vloer en dit is in veel utiliteitsgebouwen erg wenselijk. Denk bijvoorbeeld aan een ziekenhuis, waar veel met bedden, rolstoelen en zware apparatuur wordt gerold.
Hoewel de valdorpel is ontwikkeld om tochtproblemen op te lossen, is hij inmiddels uitgegroeid tot een functionele alleskunner. Behalve tegen tocht, beschermd de valdorpel een ruimte ook tegen geluid en hete rook. Op deze manier wordt het mogelijk om brandwerende, rookwerende en geluidwerende deuren toe te passen op plekken met een vlakke vloer. Zeker als functionele eigenschappen zoals brand- en geluidwerendheid of brand- en rookwerendheid gecombineerd moeten, zijn valdorpels onmisbaar!
Maar zoals bij veel superoplossingen heeft ook de valdorpel zijn beperkingen. De ruimte die de valdorpel kan afdichten is maximaal 20mm, afhankelijk van het type valdorpel. Voor gecombineerde functionele eisen zoals geluidwerendheid en ventilatie, moet de afdichting met een valdorpel aan de onderzijde, aangevuld worden met een ventilatierooster met geluiddemping.
Valdorpel monteren
Er bestaan verschillende technieken om de valdorpel aan de zijkant of onderkant van de deur te monteren. De wijze van montage heeft geen invloed op de prestatie van de dichting, maar de manier van op lengte maken van het rubberdeel van de valdorpel wél. Het uitstekende deel van het rubber kan pas op lengte gemaakt worden als de deur is afgehangen. Het rubber moet namelijk perfect aansluiten op de sponning van het kozijn om een lucht- of geluidslek te voorkomen. Dit, en het juist afstellen van de nokken, garanderen dat de valdorpel langdurig en optimaal functioneert en presteert.
Een complete deurset, een compleet advies
Binnendeuren in de utiliteitsbouw moeten veelal een aantal belangrijke functionele eigenschappen hebben. Maar een ketting is zo sterk als zijn zwakste schakel. De prestaties van dit soort utiliteitsdeuren worden dan ook bepaald door alle onderdelen van de deurset, waaronder de valdorpel. Wij adviseren je graag over de toepassing van de juiste deurset voor jouw bouwontwerp.
